10 lat temu z inicjatywy szczecińskich firm oraz przy współpracy ówczesnej Politechniki Szczecińskiej (obecnie Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie) oraz Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie powstała mało znana wszystkim inicjatywa jaką był „Klaster”. W jej założeniu uczestniczyło dokładnie 21 firm – przysłowiowe „oczko”, które to firmy wspólnie poszukiwały nowych możliwości rozwoju oraz szans na pozyskanie funduszy inwestycyjnych jak też ekspansji na nowe rynki zbytu i usług. Tak zaszczepiona idea ruszyła z przysłowiowego „kopyta”, a działania z tamtych lat przyniosły wymierne efekty. Pierwsze wspólne spotkania, warsztaty, szkolenia oraz misje bilateralne były obarczone dużą dozą niepewności, jednak dzięki zaangażowaniu osób (w tym prezesów i dyrektorów firm) szybko działania te zaczęły się krystalizować i dawać efekty. To dzięki szkoleniom przedsiębiorcy dowiadywali się o możliwości pozyskania środków z projektów regionalnych i krajowych, to podczas warsztatów mogli poznać etapy efektywnego zarządzania czy zadać konkretne pytania urzędnikom w ich sprawach związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. To wreszcie pierwsza wspólna misja bilateralna oraz wystawa na międzynarodowych targach w Kijowie (Ukraina) w roku 2008. To również pierwsza wspólna impreza Klastra (przysłowiowe „dziecko”), która przyciągnęła do Szczecina ponad 500 osób – Chemika Expo, która pierwszą swoją edycję miała w halach Międzynarodowych Targów Szczecińskich (wtedy członka Klastra).

Kolejne lata działalności to poszukiwanie nowych dróg rozwoju oraz współpracy firm. To również przygotowywanie się do aplikowania po środki pomocowe dla firm uczestniczących w życiu Klastra. Tych inicjatyw na przestrzeni lat było bardzo dużo, ale miały one zawsze jeden wspólny mianownik – promowanie i wpieranie firm oraz poszukiwanie nowych rozwiązań i technologii. W skrócie mówiąc było to „czyste łączenie” nauki i biznesu razem – jednego z podstawowych elementów i kierunków Unii Europejskiej.

Klaster dzisiaj to ponad 150 firm z regionu oraz Polski, to zrealizowanych ponad 16 projektów krajowych i międzynarodowych (w tym m.in.: 6 projektów inicjatywy CORNET – lider wśród Klastrów w pozyskiwaniu tych wniosków w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju; 4 projekty międzynarodowe z Komisji Europejskiej w ramach 7 Programu Ramowego, inicjatywy COSME czy

BBI; 1 projekt sektorowy - badawczy wspólnie z konsorcjum naukowym i przedsiębiorcą – lider projektu; czy również projekty bezpośrednio realizowane przez firmy związane z ich rozwojem). Warto dodać, że dzięki tym projektom Klaster pozyskał m.in. dla ZUT w Szczecinie ponad 8,5 mln. złotych na badania oraz przyczynił się do realizacji projektów przez firmy Klastra w wysokości blisko 30 mln PLN. To również pomoc Klastra w promowaniu i licencjonowaniu produktów firm, które teraz obecnie realizują swoją ekspansje na rynki zagraniczne. I na koniec event Klastra jakim jest Chemika-Expo to 8 odbytych edycji, w których uczestniczyło blisko 3500 osób, zaś prelegentami były osobistości świata gospodarki i nauki (w tym ministrowie gospodarki RP i Niemiec, przedstawiciele Komisji Europejskiej, Marszałkowie województwa zachodniopomorskiego, partnerzy z Niemiec, Czech, Holandii, Szwecji, Ukrainy, Belgii czy Hiszpanii oraz naukowcy szczecińskich uczelni wyższych, Niemiec, Belgii czy Szwecji). Obecnie to Międzynarodowe Forum Naukowo-Gospodarcze podczas którego odbywają się panele dyskusyjne z udziałem specjalistów z danej dziedziny z kraju i zagranicy, warsztaty specjalistyczne, giełda kooperacyjna czy wreszcie mini wystawa firm i kół naukowych.

To również licznie podpisane umowy i porozumienia Partnerskie Klastra m.in. z Klastrem Chemicznym QVBB (Niemcy) (partner BASF), HUB w Malme (Szwecja), Agencja Rozwoju i Inwestycji w Kijowie (Ukraina), Związek Chemików Ukrainy w Kijowie (Ukraina), Grodzieńskim Domem Techniki w Grodnie (Białoruś), MAZ Legal w Nowym Jorku (USA) czy Technische Uniwerytet Berlin w Berlinie (Niemcy) oraz Polską Izbą Przemysłu Chemicznego w Warszawie. Zaś członkami założycielami Klastra m. in. są Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie (Dawniej Politechnika Szczecińska), Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Grupa Azoty Zakłady Chemiczne Police S.A, Fosfan S.A, Kemipol sp. z o.o, Radex Sp. J, Evergreen Solutions, Chemlad, Bioda, Lender czy Global Erisson Consulting.

Klaster Chemiczny obecnie to zespół wyspecjalizowanych osób, naukowców, przedsiębiorców, doradców i wolontariuszy zajmujących się profesjonalnie pomocą i współpracą dla firm w pozyskiwaniu kolejnych projektów i grantów, promowaniu działań, reklamą produktów i usług firm, realizowaniu wspólnych targów i misji bilateralnych w pozyskiwaniu nowych rynków zbytu (w tym odbyte już misje do Szwecji, Niemiec, Białorusi, Ukrainy, USA, Filipin, Kolumbii, Francji czy Czech) oraz organizowanie szkoleń, warsztatów i spotkań specjalistycznych dla firm „szytych na miarę”. To tylko wycinek działania Klastra, który jako Kluczowy stara się działań na płaszczyznach współpracy – Platform: Biogospodarki, Opakowań oraz Recyklingu i odzysku materiałów jak też Energii Odnawialnej. Wypracowana marka Klastra znana jest dobrze w Ministerstwie Rozwoju czy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości jak też w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego czy Miasta Szczecin. Klaster obecnie mieści się budynku Regionalnego Centrum Innowacji i Transferu Technologii ZUT w Szczecinie, gdzie powrócił można rzec do „źródeł”, gdyż pierwsza siedziba Klastra mieściła się właśnie w tej instytucji.

Co przed Zieloną Chemia – pozyskiwanie nowych projektów dla firm, promowanie regionu oraz firm na arenie europejskiej i światowej oraz utworzenie 2 przedstawicielstw Klastra w Polsce oraz jednego poza granicami kraju. To również realizacja opracowanej strategii Klastra do roku 2022 (jako nieliczny z Klastrów w Polsce posiada zapisaną swoją strategię) i wreszcie udział w internacjonalizacji firm Klastra na arenie międzynarodowej.

Opracował: Jacek Drożdżal

www.zielonachemia.eu