31 sierpnia tego roku w Sydney i Londynie obchodzono 150 rocznicę urodzin Elizabeth von Arnim, angielskiej pisarki żyjącej na przełomie XIX i XX wieku, której książki po latach zapomnienia pojawiają się w księgarniach świata w nowych wydaniach i różnych językach. Ukazały się też nowe jej biografie, kolejne publikacje naukowe, jej twórczość zainteresowała nowe pokolenie czytelników. Bardzo wielu z nich już wie o czym informuje na internetowych forach, że Elizabeth von Arnim, (po drugim mężu Russell) jako pisarka narodziła się w dawnej pomorskiej wiosce Nassenheide, majątku należącym do jej pierwszego męża, w dzisiejszych Rzędzinach leżących w podszczecińskiej gminie Dobra.Tam z żony hrabiego, gospodyni  majątku, po wydaniu pierwszej bestsellerowej książki „ Elizabeth and Her German Garden”, przemieniła się w  pisarkę  znaną w Europie i Ameryce, nawet w Japonii. Na pomorskiej prowincji  mieszkała kilkanaście lat, napisała tam ok. ośmiu powieści. Niektórym bohaterom nadała rysy poznanych tu ludzi, wiele z opisanych przypadków były jej życiowymi doświadczeniami. Także z dzisiejszych Rzędzin. „ Wszystko tu było - spokój i szczęście, i życie  pełne sensu”, napisała w debiutanckiej książce, która jest na wpół autobiograficzną powieścią.

Przy muzyce i książce. Na ławeczce z pisarką Izabela Dryjańska organizatorka Festiwali Róż.

    Tu, czyli w okolicach Dobrej, które rozsławiła przede wszystkim w dwóch pierwszych książkach „ Elizabeth i jej ogród” i „ Samotne lato”  są już dwa jej pomniki. Jedyne w świecie. Pierwszy stanął w ub. roku w otoczeniu pięknej różanki, obok kościoła w Buku, do którego  pisarka - hrabina  jeździła na nabożeństwa i który też opisała w książkach, i gdzie prawie wszystko, łącznie z emporą zachowało się od jej czasów. Drugi,  wykonany również przez szczecińskiego artystę Bohdana Ronina- Walknowskiego odsłonięty  został  przed budynkiem Urzędu Gminy w Dobrej  29 września br. W ten sposób gmina kierowana przez wójta Teresę Derę uhonorowała rocznicę urodzin pisarki. Od trzech lat inspiruje ona do działań oraz patronuje  wielu akcjom kulturalnym, społecznym, ekologicznym, realizowanym niekiedy razem z niemieckimi sąsiadami, zaprzyjaźnioną gminą Blankensee, dokąd przed laty sięgały ziemie Arnimów. Elizabeth, której śladów szukają tutaj miłośnicy jej twórczości z całego  świata, po której został jeszcze park ze starymi drzewami będący częścią jej rozsławionego książką ogrodu, wniosła  wiele nowego w życie dzisiejszej pomorskiej prowincji.

W ub. roku w Cambridge odbyła się ważna konferencja poświęcona twórczości pisarki z Rzędzin, powstało międzynarodowe stowarzyszenie, w przyszłym roku następna konferencja w Stanach Zjednoczonych. Na deskach różnych teatrów wznawiane  jest sztuka  - adaptacja  bardzo lubianej przez czytelników książki z akcją umieszczoną w  Portofino „Czarowny kwiecień”.

   W Polsce ukazało się dotąd niewiele przekładów  książek tej autorki. Po sukcesie filmu „ Czarowny kwiecień” na początku lat 90. wyszło polskie wydanie tej powieści, także ostatniej  pt. „ Urodziny Fanny” ( oryginalny tytuł Mr Skeffington”. W 2011 roku nakładem Wydawnictwa Ewy Malinowskiej - Grupińskiej ukazała się  debiutancka książka „ Elizabeth i jej ogród”, wydawcą drugiej jej części  pt. „ Samotne Lato” z ub. roku jest Urząd Gminy Dobra. W  tym roku jeszcze powinno się ukazać tłumaczenie najbardziej autobiograficznej pozycji z 1936r., którą wyda  Stowarzyszenie Dziennikarzy RP Pomorze Zachodnie w Szczecinie. W przyszłym roku też odbędzie się organizowany przez gminę Dobra z wielkim rozmachem kolejny „ Festiwal róż”, też pod patronatem angielskiej pisarki, która ze wszystkich kwiatów najbardziej ukochała róże.

Odsłonięcie drugiego pomnika Elizabeth von Arnim w Dobrej.Oba sfinansowane zostały przez duńską Fundację Oticon wspierającą ciekawe inicjatywy kulturalne.

 Tekst i foto E.Bruska